انتخابات ریاست جمهوری آمریکا هر چهار سال یک بار، در روز سه شنبه پس از نخستین دوشنبه ماه نوامبر برگزار میشود.
در این روز، رئیس جمهور آمریکا و معاونش، با رای مستقیم مردم انتخاب نمیشوند، بلکه در واقع، در بیش از یک ماه بعد و در ماه دسامبر توسط مجمع انتخاباتی یا الکترال کالج برگزیده می شوند.
انتخابات ریاست جمهوری آمریکا / نظام انتخاباتی آمریکا /
انتخابات در این کشور، از طریق رأی غیر مستقیم مردم، انجام میگیرد، اما، مردم هر ایالت به کاندیداهای مورد نظر خود رأی میدهند، هر کسی که برنده اکثریت آرا در آن ایالت شود، تعداد آرای انتخاباتی آن ایالت را، از آن خود میکند و هر کسی که تا 270 رای انتخاباتی به دست آورد، رییس جمهور آمریکا قلمداد خواهد شد.
انتخابات آمریکا در حقیقت به صورت دو مرحلهای انجام میشود. مردم در روز انتخابات، از یکسو بطور مستقیم به نامزد ریاست جمهوری و معاون وی رای میدهند و از سوی دیگر اعضای هیاتهای انتخاباتی را برمی گزینند.
بر اساس قانون اساسی ایالات متحده آمریکا، تعداد اعضاء هیاتهای انتخاباتی هر ایالت معادل مجموع تعداد نمایندگان مجلس نمایندگان ایالات متحده آمریکا و سناتورهای همان ایالت است.
هر چه ایالتی پرجمعیتتر باشد، تعداد اعضاء هیاتهای انتخاباتی آن نیز بیشتر خواهد بود. به همین دلیل نقش ایالتهایی نظیر کالیفرنیا، تگزاس و نیویورک به نسبت ایالتهایی همانند یوتا، وایومینگ و یا مونتانا در انتخاب رئیس جمهور آمریکا به مراتب بیشتر است.
سال 2012 بیشترین تعداد هیاتهای انتخاباتی به کالیفرنیا با ۵۵ عضو تعلق داشت و پس از آن تگزاس با ۳۸ عضو در مکان بعدی قرار گرفت. ۸ ایالت نیز به همراه واشنگتن دی سی تنها دارای ۳ عضو هیات انتخاباتی بودند.
شهروندان واشنگتن دی سی تا سال ۱۹۶۰ از شرکت در انتخابات ریاست جمهوری محروم بودند و بر اساس اصلاحیه بیست و سوم اجازه یافتند همانند دیگر شهروندان آمریکایی رئیس جمهور خود را برگزینند.
از آنجا که واشنگتن دی سی در کنگره، نمایندهٔ دارای حق رای ندارد، اصلاحیه بیست و سوم تعداد اعضاء هیات انتخاباتی این شهر را همانند ایالتهای کم جمعیت ۳ عضو تعیین کرد.
در ابتدا شیوه انتخاب اعضاء هیاتهای انتخاباتی به این صورت بود که مجالس قانونگذاری ایالتها پیش از بر پایی انتخابات عمومی، افرادی را انتخاب میکردند و آنان نیز برای تعیین رئیس جمهور رهسپار کنگره ایالات متحده آمریکا در شهر واشنگتن میشدند.
اما اکنون این افراد مستقیماً توسط مردم و در روز انتخابات ریاست جمهوری برگزیده میشوند. افراد انتخاب شده که نباید هیچ سمت دولتی داشته باشند، در ماه دسامبر، یک ماه بعد از برگزاری انتخابات عمومی، در کنگره ایالات متحده آمریکا گرد هم جمع میآیند و آراء خود را برای انتخاب رئیس جمهور ایالات متحده آمریکا به صندوقها میاندازند.
در آمریکا، هر ایالتی تعدادی گزینشگر میگمارد که بعد از انتخابات، به پایتختهای ایالتی سفر میکنند و در مجلس ایالتی رأی خود را، به نسبت آرائی که مردم به کاندیداها داده اند، به صندوقها میریزند.
رأی انتخاباتی مشتق از دو عدد است: عدد اول تعداد نمایندگان مجلس فدرال آمریکا، مجلس نمایندگان است یا همان «هاوس اف رپرزنتتیو» به اضافهٔ دو سناتور. به فرض، ایالت ویرجینیا سیزده رأی انتخاباتی دارد، که به خاطر یازده نمایندهٔ مجلس و دو سناتور ایالت است.
در آمریکا هر ایالتی دو سناتور دارد و بر اساس جمعیت آن ایالت و نظرخواهیهایی که هر دهه انجام میگیرد، تعداد نمایندگان مجلس آن ایالت تنظیم میشود. بطور معمول همواره نامزدی که در ایالتی توسط مردم، حائز رای مردمی (Popular Vote) بیشتری شده باشد، از سوی هیات انتخاباتی آن ایالت برگزیده میشود.
در انتخابات عمومی ماه نوامبر، پس از مشخص شدن میزان آراء مردمی هر نامزد در هر ایالت، میتوان با شمارش تعداد هیاتهای انتخاباتی، نامزد پیروز در انتخابات ریاست جمهوری را شناسایی کرد.
اعلام رسمی نتایج انتخابات تا جلسه مشترک مجلس نمایندگان و سنا در ماه دسامبر طول میکشد که در آنجا معاون رئیس جمهور به عنوان رئیس سنا، نتایج آراء هیاتهای انتخاباتی را برمیخوانند و بدین ترتیب رئیس جمهور بعدی ایالات متحده آمریکا به طور رسمی اعلام میشود.